การจากไปของ คุณยุ้ย TikToker นักรีวิวสินค้าแฟชั่นชื่อดัง ได้สร้างความโศกเศร้าให้กับแฟนๆ และผู้ติดตามเป็นอย่างมาก การแพ้ยารุนแรงที่นำไปสู่ TEN (Toxic Epidermal Necrolysis) เป็นภาวะที่หลายคนอาจไม่คุ้นเคย แต่เป็นอาการที่อันตรายถึงชีวิต ซึ่งการรู้เท่าทันสามารถช่วยลดความเสี่ยงได้
TEN คืออะไร?
Toxic Epidermal Necrolysis (TEN) หรือ กลุ่มอาการลอกของผิวหนังทั่วร่างกายจากการแพ้ยา เป็นภาวะแพ้ยารุนแรงที่ทำให้ ผิวหนังและเยื่อเมือกลอกออกเป็นแผ่น คล้ายแผลไฟไหม้ อาจเกิดขึ้นจากการแพ้ยา เช่น ยากันชัก ยาแก้อักเสบกลุ่ม NSAIDs ยาปฏิชีวนะ หรือยารักษาเก๊าท์
อาการของ TEN
- มีไข้สูงก่อนเกิดผื่น
- ผื่นแดง ลุกลามทั่วร่างกาย
- ผิวหนังพองและหลุดลอก
- แสบร้อนตามร่างกาย คล้ายถูกไฟไหม้
- อาการรุนแรงอาจทำให้เกิดภาวะติดเชื้อในกระแสเลือดและเสียชีวิต
ภาวะ TEN สามารถตรวจล่วงหน้าเพื่อป้องกันได้หรือไม่?
โดยทั่วไป TEN (Toxic Epidermal Necrolysis) หรือภาวะแพ้ยารุนแรง ไม่สามารถตรวจพบล่วงหน้าได้ 100% เนื่องจากเป็นปฏิกิริยาภูมิคุ้มกันที่ร่างกายตอบสนองต่อยาในลักษณะเฉพาะบุคคล อย่างไรก็ตาม มีแนวทางที่ช่วยลดความเสี่ยง และสามารถตรวจบางปัจจัยทางพันธุกรรมที่เกี่ยวข้องกับการแพ้ยาได้
1. การตรวจยีนที่เกี่ยวข้องกับการแพ้ยา
ปัจจุบันมี การตรวจทางพันธุกรรม (Pharmacogenomics Test) ที่ช่วยระบุว่าบุคคลนั้นมีความเสี่ยงแพ้ยาบางชนิดหรือไม่ เช่น
- ยีน HLA-B*1502 : เกี่ยวข้องกับการแพ้ยา Carbamazepine ซึ่งเป็นยากันชักที่อาจทำให้เกิด TEN
- ยีน HLA-B*5801 : เกี่ยวข้องกับการแพ้ยา Allopurinol (ยารักษาโรคเก๊าท์)
- ยีน HLA-A*3101 : เพิ่มความเสี่ยงแพ้ยา Carbamazepine และยาอื่นๆ
การตรวจยีนเหล่านี้แนะนำในกลุ่มที่มี ประวัติแพ้ยารุนแรงในครอบครัว หรือก่อนเริ่มใช้ยาที่มีความเสี่ยงสูง
2. การแจ้งแพทย์เกี่ยวกับประวัติแพ้ยา
หากเคยแพ้ยา ควรแจ้งแพทย์และพก บัตรแพ้ยา หรือบันทึกไว้ในสมุดสุขภาพเสมอ เพื่อป้องกันการได้รับยาที่อาจกระตุ้นให้เกิดภาวะ TEN
3. การสังเกตอาการหลังใช้ยาใหม่
หากเริ่มใช้ยาครั้งแรก ควรสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะในช่วง 4-28 วันแรก ถ้ามีไข้ ผื่นแดง หรืออาการผิดปกติ ควรหยุดยาและรีบพบแพทย์ทันที
แม้จะไม่มีวิธีป้องกัน TEN ได้ 100% แต่การตรวจยีนและระมัดระวังในการใช้ยาสามารถช่วยลดความเสี่ยงได้มากขึ้น
หากมีอาการผิดปกติหลังทานยา ควรหยุดยาและรีบพบแพทย์ทันที การแจ้งประวัติแพ้ยาให้แพทย์ทราบก่อนรับยาใหม่เป็นสิ่งสำคัญ เพื่อลดโอกาสเกิด TEN
แม้เราจะไม่สามารถย้อนเวลากลับไปได้ แต่การตระหนักรู้และป้องกันสามารถช่วยลดโศกนาฏกรรมเช่นนี้ได้ในอนาคต ขอแสดงความเสียใจกับครอบครัวและแฟนคลับของคุณยุ้ย มา ณ ที่นี้
