การท้องผูกเรื้อรังคืออะไร
ท้องผูกเรื้อรัง (Chronic Constipation) หมายถึงภาวะที่การเคลื่อนไหวของลำไส้ไม่ปกติเป็นเวลานาน โดยทั่วไปหมายถึงการถ่ายอุจจาระน้อยกว่า 3 ครั้งต่อสัปดาห์หรือมีอาการยากในการถ่ายอุจจาระและรู้สึกไม่เสร็จสมบูรณ์เมื่อถ่าย ซึ่งเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการท้องอืดและความไม่สบายในช่องท้อง
สาเหตุของท้องอืดจากท้องผูกเรื้อรัง
- การเคลื่อนไหวของลำไส้ช้า การเคลื่อนไหวของลำไส้ที่ช้าเกินไปจะทำให้อุจจาระมีเวลาอยู่ในลำไส้ใหญ่เป็นเวลานาน ส่งผลให้เกิดการดูดซึมน้ำและอุจจาระแข็งขึ้น ส่งผลให้เกิดการยากลำบากในการถ่ายอุจจาระ
- อาหารที่ไม่เพียงพอ การรับประทานอาหารที่ขาดเส้นใย (fiber) หรืออาหารที่มีไขมันสูงและน้ำตาลมากจะทำให้ลำไส้เคลื่อนไหวได้ช้าลง ซึ่งเป็นสาเหตุของท้องผูก
- การขาดน้ำ การดื่มน้ำไม่เพียงพอทำให้ลำไส้ดูดซึมน้ำจากอุจจาระมากเกินไป ทำให้อุจจาระแข็งและยากที่จะขับถ่ายออกมา
- ความเครียดและความวิตกกังวล สภาวะทางจิตใจเช่น ความเครียดและความวิตกกังวลสามารถส่งผลต่อการทำงานของระบบทางเดินอาหารและทำให้ท้องผูกเรื้อรัง
- การใช้ยาบางชนิด ยาบางประเภท เช่น ยาแก้ปวด, ยานอนหลับ, และยาแก้ท้องเสีย สามารถทำให้เกิดอาการท้องผูก
- โรคหรือภาวะสุขภาพ โรคบางชนิด เช่น โรคลำไส้แปรปรวน (Irritable Bowel Syndrome) หรือโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบประสาทและกล้ามเนื้อสามารถเป็นสาเหตุของท้องผูกเรื้อรัง
อาการท้องอืดที่เกิดจากท้องผูก
เมื่อท้องผูกเรื้อรังมีความรุนแรง อาจทำให้เกิดอาการท้องอืด เนื่องจากการสะสมของอุจจาระในลำไส้ใหญ่ทำให้เกิดการสะสมของก๊าซในลำไส้ การบีบตัวของลำไส้ที่ผิดปกติ และการไม่สามารถขับถ่ายออกได้ตามปกติ ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการดังนี้
- ท้องอืดและความรู้สึกไม่สบาย การสะสมของอุจจาระทำให้เกิดแรงดันในช่องท้อง ส่งผลให้เกิดความรู้สึกอืดหรือหนักในท้อง
- ปวดท้อง อาการปวดท้องอาจเกิดจากการบีบตัวของลำไส้ที่ผิดปกติ
- อาการบิดเบี้ยวในท้อง การเกิดก๊าซสะสมในลำไส้สามารถทำให้เกิดอาการบิดเบี้ยวและรู้สึกไม่สบาย
แนวทางการจัดการและป้องกัน
- เพิ่มการบริโภคเส้นใย การรับประทานอาหารที่มีเส้นใยสูง เช่น ผัก, ผลไม้, และธัญพืช จะช่วยเพิ่มปริมาณของอุจจาระและทำให้ลำไส้เคลื่อนไหวได้ดีขึ้น
- ดื่มน้ำให้เพียงพอ การดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอช่วยให้ลำไส้ไม่ดูดซึมน้ำจากอุจจาระมากเกินไป และช่วยให้อุจจาระนุ่มลง
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ การเคลื่อนไหวทางกายสามารถกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้และช่วยลดอาการท้องผูก
- จัดการความเครียด การใช้เทคนิคการผ่อนคลาย เช่น การทำสมาธิหรือการฝึกการหายใจสามารถช่วยลดความเครียดที่ส่งผลต่อระบบทางเดินอาหาร
- ปรึกษาแพทย์ หากท้องผูกเรื้อรังและท้องอืดยังคงมีอาการอยู่ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจสอบสาเหตุที่อาจเป็นโรคหรือภาวะสุขภาพอื่น ๆ และรับการรักษาที่เหมาะสม
การเข้าใจและจัดการกับอาการท้องอืดที่เกิดจากท้องผูกเรื้อรังสามารถช่วยปรับปรุงคุณภาพชีวิตและลดความไม่สบายที่เกิดจากภาวะนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การดำเนินชีวิตที่มีสุขภาพดีและการดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมเป็นกุญแจสำคัญในการจัดการปัญหานี้
ติดต่อสอบถามเพิ่มเติมได้ที่
สนใจนัดหมาย เข้าปรึกษาแพทย์เฉพาะทางทางเดินอาหาร ออกตรวจทุกวัน จันทร์ – อาทิตย์
สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ แผนกผู้ป่วยนอกอายุกรรรม เบอร์โทรศัพท์ 02-017-0603 เวลา 07.00 – 19.00 น.
