“ใครนอนดึกระวังภูมิคุ้มกันตก เป็นโรคเซ็บเดิร์ม” น่าจะหมายถึงว่า การนอนดึกหรือพักผ่อนไม่เพียงพอ ส่งผลให้ ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง และอาจทำให้ โรคผิวหนังที่เคยเป็นซ้ำ ๆ เช่น “เซ็บเดิร์ม” (Seborrheic Dermatitis) กำเริบได้อีก
“เซ็บเดิร์ม” (Seborrheic Dermatitis) ไม่ใช่โรคร้ายแรงหรืออันตรายถึงชีวิต แต่เป็น โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรัง ที่สร้างความรำคาญและกระทบต่อคุณภาพชีวิต โดยเฉพาะเรื่องความมั่นใจ เพราะมักเกิดบริเวณใบหน้าและหนังศีรษะ ซึ่งมองเห็นได้ชัด
เซ็บเดิร์ม น่ากลัวแค่ไหน?
- ไม่อันตราย แต่เรื้อรังและเป็นซ้ำได้ง่าย
- ไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อรุนแรงหรือแพร่ติดต่อ
- อาการอาจเป็น ๆ หาย ๆ บางครั้งกำเริบหนัก ทำให้ผิวลอก แดง คัน หรือเป็นสะเก็ดหนา ดูคล้ายขี้ไคลหรือรังแค
- ในบางรายอาจมีการติดเชื้อแทรกซ้อน ถ้าเกาหรือดูแลไม่ดี
สาเหตุของเซ็บเดิร์ม
ยังไม่ทราบแน่ชัด 100% แต่มีปัจจัยที่เกี่ยวข้องหลายอย่าง ได้แก่
- การเจริญเติบโตมากผิดปกติของเชื้อรา Malassezia (พบได้ตามผิวหนังทุกคน)
- ไขมันจากต่อมไขมัน (บริเวณที่ไขมันมากจะเป็นมาก เช่น หนังศีรษะ, ข้างจมูก, คิ้ว)
- ภูมิคุ้มกันของร่างกายผิดปกติ หรืออ่อนแอ เช่น ในผู้ป่วย HIV, โรคพาร์กินสัน
- ปัจจัยกระตุ้น เช่น เครียด นอนดึก อากาศเปลี่ยน ใช้ผลิตภัณฑ์ที่ระคายเคือง หรือการล้างหน้าบ่อยเกินไป
วิธีป้องกันเซ็บเดิร์ม
ไม่สามารถป้องกันได้ 100% แต่สามารถ ลดความถี่และความรุนแรงของอาการกำเริบได้ ดังนี้
- นอนให้พอ พักผ่อนเพียงพอ ลดความเครียด
- ดูแลความสะอาดผิวหน้าและหนังศีรษะ อย่างสม่ำเสมอ
- หลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่ทำให้ผิวระคายเคือง เช่น สบู่แรง ๆ แอลกอฮอล์
- หลีกเลี่ยงการล้างหน้าหรือสครับหน้าบ่อยเกินไป
- หากเป็นที่หนังศีรษะ ใช้ แชมพูที่มีตัวยา เช่น Ketoconazole, Selenium sulfide, Zinc pyrithione
- หากเป็นที่ใบหน้า ใช้ ยาทาหรือครีมที่มีตัวยาต้านการอักเสบ เช่น Hydrocortisone (ใช้ตามคำแนะนำแพทย์)
สรุป
เซ็บเดิร์มไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ต้องดูแลอย่างต่อเนื่อง เพราะมีโอกาสเป็นซ้ำสูง หากควบคุมปัจจัยกระตุ้นได้ดี จะช่วยให้อาการสงบและใช้ยาน้อยลงครับ
