วัยรุ่นเป็นช่วงวัยหัวเลี้ยวหัวต่อของการเจริญเติบโตด้านร่างกาย จิตใจ และอารมณ์ ตามที่ได้พบเห็นปัญหาวัยรุ่น เช่น ปัญหายาเสพติด ปัญหาการใช้ความรุนแรงในสังคม ปัญหาถูกล่วงละเมิด ซึ่งมีที่มาจาก การเลี้ยงดูของครอบครัว สภาพแวดล้อม และ จากการเปลี่ยนแปลงของสังคมไทยอย่างก้าวกระโดด ทั้งทางด้าน เศรษฐกิจ สังคม และ เทคโนโลยีฯ จะพบว่า วัยรุ่นในปัจจุบัน มีอิสระ ทางความคิด และความเป็นอยู่ มากกว่าในอดีต จะพบเห็นเป็น ภัยเงียบ ของวัยรุ่น ที่เกิดขึ้น โดยไม่รู้ตัว
ภัยเงียบ ของวัยรุ่น ที่พบบ่อยๆในปัจจุบัน
- นอนดึก
- บุหรี่ไฟฟ้า
- โรคซึมเศร้า
- มีเพศสัมพันธ์ ก่อนถึงเวลาอันควร
- มนุษย์ DIGITAL
- นอนดึก
โรคที่มากับการนอนดึก ปัญหาสุขภาพจิต โรคซึมเศร้า โรคนอนไม่หลับ โรคอ้วน โรคหัวใจ โรคเบาหวาน
วิธีแก้ปัญหาการนอนดึก
- ทำบรรยากาศในห้องนอนให้เหมาะแก่การนอนหลับ เช่น เย็นสบาย มืดสลัว และเงียบสงบ
- เข้านอนให้ตรงเวลา
- ไม่ควรกินอาหารที่ย่อยยากก่อนนอน เพราะจะทำให้มีอาการกรดไหลย้อนได้
- เลี่ยงการดื่มชา กาแฟ ที่มีคาเฟอีน หรือน้ำอัดลม
- ไม่ควรออกกำลังกายก่อนนอน เพราะจะทำให้ร่างกายตื่นตัว นอนไม่หลับ
- บุหรี่ไฟฟ้า
บุหรี่ไฟฟ้า (E-cigarette) จากกลยุทธ์ทางการตลาด เช่น การโฆษณาที่ทำให้เชื่อว่า ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพเพราะไม่มีใบยาสูบ และ ยังสร้างภาพของผู้สูบว่าเป็นคนทันสมัย แต่ พบว่าบุหรี่ไฟฟ้ามีนิโคตินผสมอยู่ในปริมาณมากและสามารถนำเข้าสู่ร่างกายผู้สูบได้มากกว่าการสูบบุหรี่ธรรมดาถึง 5 – 9 เท่า
- โรคซึมเศร้า
น่ากลัวกว่าที่คิด เพราะโรคซึมเศร้าทำให้มีอาการเศร้า เก็บตัว สูญเสียแรงจูงใจ ขาดสมาธิในการเรียน ไม่อยากเข้าสังคม ร้ายแรงไปจนถึงขั้นคิดสั้นและจบชีวิตลงในที่สุด
การรับมือกับโรคซึมเศร้าที่ดี เริ่มต้นจากการรับฟัง เพราะผู้ที่กำลังเผชิญกับภาวะซึมเศร้าในระยะเริ่มต้นต้องการมีคนคอยรับฟังปัญหา ความทุกข์ใจ ไม่ให้รู้สึกโดดเดี่ยว โดยใช้ ทักษะการฟังอย่างลึกซึ้ง (Deep Listening)
- ฟังด้วยความสนใจใคร่รู้ เปิดกว้างไม่ตัดสิน เข้าใจเขาตามความเป็นจริง
- ฟังด้วยสติ มีสติในการฟัง คนตรงหน้าอย่างแท้จริง ไม่ใจลอย
- ฟังด้วยตา สบตาผู้พูดตลอด และคอยสังเกต สีหน้า แววตา ท่าทาง คู่สนทนาเป็นอย่างไร
- ฟังด้วยหู ฟังและสังเกต น้ำเสียงของคู่สนทนาว่าเขามีอารมณ์ ความรู้สึกอย่างไร
- ฟังด้วยใจ ฟังลึกกว่าแค่คำพูด ได้ยินในสิ่งที่ผู้พูดไม่ได้พูด เช่น ความรู้สึก อารมณ์ ความต้องการ คุณค่า ความเชื่อ จะช่วยให้เข้าใจในสิ่งที่ผู้พูดอยากจะสื่ออย่างแท้จริง
- ฟังด้วยภาษากาย ระหว่างฟัง พยักหน้าเป็นระยะ ให้รู้ว่าเราฟังอยู่ เขาก็จะเปิดใจที่จะพูดเพิ่มขึ้น
- มีเพศสัมพันธ์ ก่อนถึงเวลาอันควร
วัยรุ่น เป็นวัยที่มีความอยากรู้อยากลอง การมีเพศสัมพันธ์ก่อนวัยอันควร การมีคู่นอนที่มากกว่าหนึ่งคน และการไม่ป้องกันทางเพศ พฤติกรรมดังกล่าวนี้ มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ตั้งครรภ์โดยไม่พร้อม และการทำแท้ง โดยพฤติกรรมดังกล่าว มีปัจจัยมาจาก
- อิทธิพลจากสื่อ
- การเปลี่ยนแปลงทัศนคติทางเพศ เช่น ความรักกับการมีเพศสัมพันธ์ การคบซ้อน การเสพติดSex และการมองเรื่องSexเป็นเรื่องปกติ
- สภาพแวดล้อม เช่น พ่อแม่ไปทำงานนอกบ้านในสังคมสมัยใหม่ บ้านไม่มีคนอยู่เปิดทำให้นักเรียนอยู่กับเพื่อนต่างเพศตามลำพัง
- อิทธิพลจากกลุ่มเพื่อน ก่อให้เกิดพฤติกรรมการเลียนแบบและกระทำตามๆกัน และเกิดการยอมรับจากกลุ่มเพื่อน
- ความใกล้ชิดของครอบครัว ผู้ปกครองไม่ให้การดูแลใกล้ชิด ทำให้วัยรุ่นต้องออกไปหาที่พึ่งจากคนอื่น โดยเฉพาะกลุ่มเพื่อนและแฟน ประกอบกับครอบครัวในยุคปัจจุบันมีการเปิดกว้างเรื่องเพศมากขึ้น
- มนุษย์ DIGITAL
ปัญหาตามมา คือ สุขภาพร่างกายไม่แข็งแรง โรคสมาธิสั้น ปัญหาด้านการมองเห็น ปัญหาด้านการเรียนรู้ภาษา ปัญหาด้านการเขียน ขาดความสัมพันธ์กับผู้คน
วิธีแก้ปัญหา
- พ่อแม่ควรตั้งกฎกำหนดเวลาในการใช้ Computer หรือ โทรศัพท์มือถือ โดยในช่วงแรก ต้องคอยสอดส่องว่าลูกมีการทำผิดข้อตกลงหรือไม่
- พ่อแม่เองต้องเป็นแบบอย่างที่ดี เช่น ไม่หมกมุ่นจดจ่อกับอุปกรณ์IT ชวนลูกทำกิจกรรมอื่นๆ ร่วมกัน เพื่อดึงความสนใจจากเด็ก สร้างสัมพันธ์ที่ดีภายในครอบครัว