หายใจเหนื่อยง่ายหรือหายใจไม่อิ่ม เป็นความรู้สึกที่ผู้ป่วยรู้สึกว่าไม่สามารถหายใจสูดอากาศเข้าไปได้อย่างเต็มที่ รู้สึกหายใจได้สั้นๆ หรือหายใจออกไม่ได้ หายใจลำบาก เหนื่อยหอบ อึดอัด แน่นหน้าอก หรือรู้สึกเหมือนจะขาดใจ

หายใจเหนื่อยง่ายหรือหายใจไม่อิ่ม เป็นอาการที่ไม่จำเพาะเจาะจง คลุมเครือ อาการหายใจเหนื่อยง่ายจึงเป็นไปได้ทั้งโรคที่รุนแรง และ โรคที่เกิดจากความรู้สึกนึกคิดของผู้ป่วยเอง

หายใจเหนื่อยง่ายหรือหายใจไม่อิ่ม อาจมีสาเหตุจากโรคทางกายภาพได้หลายสาเหตุ ดังนี้

1. ระบบทางเดินหายใจ อาจมีสาเหตุมาจาก ปอดอักเสบติดเชื้อ หอบหืดและภูมิแพ้ ช่องเยื่อหุ้มปอดอักเสบ โรคนอนกรน
2. ระบบหัวใจและหลอดเลือด อาจมีสาเหตุมาจาก หัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน หัวใจวาย โรคของลิ้นหัวใจ เส้นเลือดในปอดอุดตัน
3. ระบบประสาท อาจมีสาเหตุมาจาก โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง
4. ระบบทางเดินอาหาร อาจมีสาเหตุมาจาก กรดไหลย้อน
5. ระบบต่อมไร้ท่อ อาจมีสาเหตุมาจาก ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมน โรคอ้วน
6. ระบบเลือด อาจมีสาเหตุมาจาก โลหิตจาง

นอกจากอาการข้างต้นอาจจะมีสาเหตุจากโรคทางจิต ซึ่งสาเหตุที่พบได้บ่อย คือ โรคแพนิค โรควิตกกังวลทั่วไป และโรคซึมเศร้า

การรักษา ภาวะหายใจเหนื่อยง่ายหรือหายใจไม่อิ่มนั้น จะต้องได้รับการวินิจฉัยโรคให้ได้เสียก่อน ซึ่งโดยปกติแล้วควรได้รับการวินิจฉัยโดยแพทย์ เนื่องจากบางสาเหตุ เป็นภาวะรุนแรงที่ส่งผลทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้ แต่ในเบื้องต้นนั้น ผู้ป่วยควรจะสังเกตอาการได้ด้วยตนเองว่า หายใจเหนื่อยง่ายหรือหายใจไม่อิ่มแบบไหน ที่เป็นสัญญาณบ่งบอกถึงอันตรายร้ายแรง ควรมาพบแพทย์โดยเร่งด่วน

อาการและประวัติการเจ็บป่วยที่เป็นสัญญาณบ่งบอกถึงอันตรายร้ายแรง ที่ควรมาพบแพทย์โดยเร่งด่วน สำหรับผู้ที่หายใจเหนื่อยง่ายหรือหายใจไม่อิ่ม

1. มีอาการเกิดขึ้นเฉียบพลัน รู้สึกเหนื่อยหอบแบบไม่เคยเป็นมาก่อน
2. มีไข้ ไอ เสมหะ ร่วมด้วย โดยเฉพาะ ไข้สูงหนาวสั่น เสมหะเขียว ไอถี่ๆ
3. หายใจมีเสียงผิดปกติ เช่น ครืดคราด วี้ด ฮืดฮาด
4. เจ็บหน้าอกรุนแรง เหงื่อแตก หน้ามืด จะเป็นลม
5. เจ็บหน้าอกรุนแรง ขณะออกกำลังกายหรือออกแรง
6. บวมตามอวัยวะต่างๆ นอนราบไม่ได้

นพ. ขวัญชัย ประสิทธิ์วุฒิเวชช์
อายุรแพทย์โรคระบบการหายใจ
โรงพยาบาลจุฬารัตน์ 9 แอร์พอร์ต