กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (cystitis) คือการอักเสบของเยื่อบุกระเพาะปัสสาวะ โดยมีสาเหตุเกิดจากการติดเชื้อซึ่งเป็นสาเหตุที่พบได้มากที่สุด และสารเหตุของการอักเสบที่ไม่ติดเชื้อ ซึ่งพบได้น้อย เช่นการอักเสบจากสารเคมี หรือการอักเสบจากการฉายรังสี รวมถึงการอักเสบแบบปวดเรื้อรังที่ไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด เป็นต้น การติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ เกิดจากเชื้อจากภายนอกติดเข้าสู่เนื้อเยื่อบุผิวทางท่อปัสสาวะและขึ้นสู่กระเพาะปัสสาวะ เชื้อเหล่านี้มักเป็นแบคทีเรียที่มาจากลำไส้ โดยส่วนใหญ่พบมากในผู้หญิง เนื่องจากท่อทางเดินปัสสาวะสั้น และอยู่ใกล้กับทวารหนัก
ปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้เกิดกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
- การกลั้นปัสสาวะนาน
- การสวมชุดรัดรูปเข็มขัดที่รัดมาก ๆ
- การดูแลทำความสะอาดอวัยวะเพศไม่ถูกวิธี
- ภูมิคุ้มกันบกพร่อง
- การใช้น้ำยาฆ่าตัวอสุจิหลังมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน
- การใส่สายสวนปัสสาวะเป็นเวลานาน
- หญิงตั้งครรภ์
- โรคติดเชื้อของไต
อาการของกระเพาะปัสสาวะอักเสบ
- ปัสสาวะทีละน้อย ปัสสาวะบ่อย ปัสสาวะไม่สุด
- ปัสสาวะปนเลือนด
- ปัสสาวะเป็นตะกอน
- ปวดหน่วงท้องน้อย
- มีไข้ เป็นได้ทั้งไข้ต่ำ ๆ หรือไข้สูงหนาวสั่น
การรักษากระเพาะปัสสาวะอักเสบ
แนวทางการรักษาโรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบคือการให้ยาปฏิชีวะ การรักษาสาเหตุ/ปัจจัยเสี่ยง เช่น การรักษาโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ การให้ยาแก้ปวดลดการบีบตัวของกระเพาะปัสสาวะ การดื่มน้ำ 2-3 ลิตร/วัน หลีกเลี่ยงการกลั้นปัสสาวะ การทำความสะอาดอวัยเพศอย่างเหมาะสม
