อาการคันตามหัว เกิดจากอะไรได้บ้าง
เชื่อว่าทุกคนต้องเคยมี อาการคันตามหัว มาก่อนไม่มากก็น้อย ซึ่งมักจะสร้างความหงุดหงิดใจให้กับเรา และอาจทำให้บุคลิกภาพเสียไปได้ถ้าต้องเกาหัวบ่อยๆจากอาการคัน วันนี้เรามาทำความรู้จักและเข้าใจถึงสาเหตุของอาการคันตามหัวกัน โดยอาการคันตามหัวนั้นเป็นอาการที่ค่อนข้างกว้าง มักมีสาเหตุการเกิดได้หลากหลาย ที่พบได้บ่อยเช่น รังแค โรคเซ็บเดิร์มที่หนังศีรษะ โรคสะเก็ดเงิน โรคเชื้อราบนหนังศีรษะ และ ภาวะผื่นแพ้สัมผัสที่หนังศีรษะ
1.รังแค
เป็นสาเหตุที่พบได้มากที่สุด โดยจะมีลักษณะเป็นขุยหรือสะเก็ดขาวบนหนังศีรษะ และมักจะร่วงลงมาเกาะที่เสื้อได้ ซึ่งรังแคเกิดจากการหลุดลอกของเซลล์ผิวหนังชั้นบนสุดของหนังศีรษะ ซึ่งเกิดจากภาวะที่หนังศีรษะถูกรบกวน มีความบอบบาง โดยทั่วไปมักไม่ค่อยมีความรุนแรง และไม่ค่อยมีการอักเสบของหนังศีรษะร่วมด้วย การรักษาจึงเป็นการหลีกเลี่ยงการสระผมด้วยน้ำอุ่น เนื่องจากน้ำอุ่นจะทำให้หนังศีรษะแห้งแบะลอกเป็นขุยได้ เลี่ยงการเกาแรงๆ หรือหวีแรงๆ และอาจใช้ยาสระผมที่มีส่วนผสมของยาที่ช่วยลดเชื้อราบนหนังศีรษะร่วมด้วยได้
2.โรคเซ็บเดิร์มที่หนังศีรษะ
เป็นภาวะผื่นผิวหนังอักเสบแบบหนึ่ง ซึ่งจะมีความรุนแรงมากกว่ารังแค คือมีการอักเสบของหนังศีรษะร่วมด้วย พบผื่นแดงที่หนังศีรษะได้ บางครั้งมักพบร่วมกับผื่นที่หน้าได้บ่อย โดยเฉพาะบริเวณคิ้ว ร่องจมูก ซึ่งมีความมัน และมักสัมพันธ์กับเชื้อยีสต์ที่รูขุมขนของหนังศีรษะได้ โรคนี้มักถูกกระตุ้นจากความเครียด พักผ่อนไม่พอ ภาวะอากาศเปลี่ยนแปลงทั้งร้อนเกินและหนาวเกิน การรักษาต้องใช้ยาสระผมที่ช่วยลดเชื้อรา เชื้อยีสต์ที่หนังศีรษะ โดยนวดทิ้งไว้ 5-10 นาทีแล้วค่อยล้างออก และมักต้องทายาลดการอักเสบของหนังศีรษะร่วมด้วย
3.โรคสะเก็ดเงิน
ผื่นของสะเก็ดเงินที่ศีรษะจะมีความหนา ขุย และเป็นสะเก็ดสีขาวค่อนข้างเด่นในรายที่รุนแรงมาก บางครั้งผื่นจะเลยแนวไรผมข้างหน้าออกมาได้ ส่วนใหญ่มักมีผื่นที่ลำตัวร่วมด้วย บริเวณลำตัวที่พบบ่อยคือแถวข้อศอก ข้อเข่า หน้าแข้ง และสะโพก โรคสะเก็ดเงินเป็นโรคเรื้อรัง ไม่ติดต่อ ปัจจุบันยังไม่มีวิธีที่รักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถรักษาเพื่อคุมผื่นหรืออาการให้ดีขึ้นได้ บางรายถ้าอาการเล็กน้อยอาจคุมผื่นให้สงบไปได้หลายปี สำหรับการรักษาผื่นที่ศีรษะนั้นมักต้องใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของน้ำมันดิน กรดซาลิไซลิก ร่วมกับการทายาลดการอักเสบ และยาทายากลุ่มอนุพันธ์วิตามินดี
4.เชื้อราบนหนังศีรษะ หรือ โรคกลากที่หนังศีรษะ
ส่วนใหญ่มักพบในเด็ก แต่อาจพบในผู้ใหญ่ได้ อาการของโรคกลากนั้นมีได้หลากหลาย ขึ้นกับชนิดของเชื้อและภูมิคุ้มกันของผู้ป่วย ส่วนมากมักมีอาการคัน ผมร่วงหรือผมหักได้บริเวณที่ติดเชื้อ อาจมีอาการอักเสบหรือตุ่มหนองร่วมด้วยได้ กรณีที่ผู้ป่วยเป็นเด็ก อาจมีคนใกล้ชิดมีอาการเหมือนกันได้ เนื่องจากติดต่อได้ง่ายในหมู่เด็กด้วยกัน การรักษาจำเป็นต้องทานยาในกลุ่มยาต้านเชื้อราเป็นเวลา 1-2 เดือน ร่วมกับการใช้ยาสระผมลดจำนวนเชื้อราลง
5.ภาวะผื่นแพ้สัมผัสที่หนังศีรษะ
สามารถทำให้เกิดอาการคันที่หนังศีรษะได้ แต่มักไม่ค่อยพบผื่นบริเวณหนังศีรษะเนื่องจากเป็นบริเวณที่เกิดผื่นแพ้ได้ยาก แต่อาจพบผื่นบริเวณอื่นที่เกิดจากสารนั้นไหลลงมาสัมผัสบริเวณใบหน้า เช่น เปลือกตา ไรผม และหลังหูได้ ในบางรายที่แพ้รุนแรงอาจมีผื่นแดงลอกเป็นขุย มีน้ำเหลืองปนร่วมได้ สารที่ก่อให้เกิดผื่นแพ้สัมผัสที่หนังศีรษะได้ เช่น สีย้อมผม สารกันเสีย น้ำยาดัดผม สารเคมีอื่นๆ เป็นต้น โดยมักต้องอาศัยจากประวัติผู้ป่วยร่วมด้วย การรักษาคือการเลี่ยงสารที่แพ้ ทายาลดการอักเสบ และทานยาแก้แพ้ในช่วงแรกเพื่อลดอาการคัน
จะเห็นได้ว่าอาการคันตามหัวนั้น เกิดได้จากหลายสาเหตุมาก ตั้งแต่รังแคธรรมดา ไปจนถึง โรคเรื้อรังอย่างสะเก็ดเงิน การรักษาภาวะเหล่านี้ก็คือ รักษาไปตามโรคที่เป็นสาเหตุหลัก ทั้งนี้อาจต้องใช้ แชมพู ยาทา บางครั้งอาจต้องทานยาร่วมด้วย ขึ้นกับความรุนแรงของโรค ดังนั้นใครที่มีอาการคันหัวอยู่ และยังไม่หายสักที อย่ารีรอที่จะมาพบแพทย์เพื่อหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการคันหัวที่เป็นอยู่
นพ.โกเมศ กิมวัฒนานุกุล 28.10.63