อาการ Post-Earthquake Dizziness Syndrome (PEDS) หรือสมองหลอนหลังเกิดแผ่นดินไหว คืออาการที่ผู้ประสบเหตุแผ่นดินไหวยังคงรู้สึกว่าพื้นหรือสิ่งรอบตัวเคลื่อนไหว แม้ว่าแผ่นดินไหวจะจบลงแล้ว อาการนี้เกิดจากการที่ระบบประสาทรับรู้การทรงตัวในหูชั้นในและสมองยังคงปรับตัวไม่ทัน ส่งผลให้รู้สึกเวียนหัวหรือโคลงเคลงต่อเนื่อง
อาการที่พบบ่อย
- รู้สึกว่าพื้นยังสั่นไหวหรือเคลื่อนไหวแม้เหตุการณ์จะจบลงแล้ว
- เวียนศีรษะแบบคลื่นๆ คล้ายอาการเมาเรือ
- เดินไม่ตรง ทรงตัวไม่ดี
- คลื่นไส้ หรือรู้สึกมึนงง
- เหนื่อยง่ายจากความวิตกกังวล
ความอันตรายของ PEDS
- โดยทั่วไปไม่ถือว่าเป็นอาการร้ายแรงและสามารถหายได้เองภายในไม่กี่วันถึง 1-2 สัปดาห์
- แต่หากอาการรุนแรง เช่น เดินแล้วล้ม หรือมีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน อาจเสี่ยงต่ออุบัติเหตุ เช่น การล้ม การขับรถผิดพลาด
- หากเกิดร่วมกับความวิตกกังวลหรือภาวะเครียดหลังเหตุการณ์ (PTSD) อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพจิตระยะยาวได้
แนวทางการดูแลตนเอง
- พักผ่อนให้เพียงพอ ลดสิ่งกระตุ้นที่ทำให้เครียด
- หลีกเลี่ยงการใช้สายตากับจอมือถือหรือคอมพิวเตอร์นานๆ
- หากเวียนหัว ให้หลับตา นอนพัก และมองไปที่วัตถุที่มั่นคงเมื่อรู้สึกโคลงเคลง
- หากอาการไม่ดีขึ้นใน 1-2 สัปดาห์ ควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจระบบประสาทหรือหูชั้นใน
สรุป
อาการ PEDS ไม่ได้อันตรายถึงชีวิตในตัวเอง แต่หากมีอาการรุนแรงหรือเรื้อรังควรได้รับการดูแลจากแพทย์ เพื่อป้องกันผลกระทบในระยะยาว โดยเฉพาะในกลุ่มผู้สูงอายุหรือผู้ที่มีโรคพื้นฐานเกี่ยวกับการทรงตัวอยู่แล้ว
