พอนึกถึงแพทย์แผนจีนทีไร เราก็คงนึกถึงอากง อาแปะที่นั่งอยู่ในมีร้านที่เต็มไปด้วยสมุนไพรแถบเยาวราช พอเราเข้าไปร้าน ก็คุย จับจุดตรงนั้นบ้าง ตรงนี้บ้าง ตรวจเสร็จก็รับยามากิน
แต่จริง ๆ แล้ว แพทย์แผนจีนมีอะไรให้เรารู้มากกว่านั้น หลายคนคงจะสงสัยว่า แพทย์แผนจีนมีอะไรบ้าง รักษาโรคได้จริงหรือไม่ เรามีคำตอบให้ค่ะ
ก่อนอื่น เราต้องมาทำความเข้าใจกันก่อนว่า …
แพทย์แผนจีน คืออะไร
แพทย์แผนจีน คือ การรักษาตามแบบฉบับของแพทย์แผนจีนที่ยึดหลักทฤษฎีแบบองค์รวม โดยถือว่าร่างกายของมนุษย์เราเป็นองค์รวมที่มีระบบต่างๆ เชื่อมโยงกันหมด
โดยปกติแล้ว หมอจีนจะตรวจวินิจฉัยโรคแบบองค์รวม หรือถ้าเอาเข้าใจกันง่ายๆ ก็คือ การตรวจแบบ “มองฟัง-ถาม-จับ” เพื่อให้ทราบถึงอาการและสาเหตุของโรคอย่างชัดเจน และกำหนดวิธีการรักษา ซึ่งสามารถรักษาได้หลายวิธี ไม่ว่าจะเป็นการใช้สมุนไพรจีน การฝังเข็ม การนวดทุยหน่า หรือการรมยา
วิธีที่นิยมใช้ คือ การฝังเข็ม การกัวซา การครอบแก้ว การนวดทุยหน่า การใช้โกศจุฬาลัมพา และการเปิดตำรับยาจีน เรามาดูกันเลยดีกว่าว่าวิธีการรักษาแต่ละแบบ มีข้อดีอย่างไรบ้าง
การฝังเข็ม
การฝังเข็ม เป็นการรักษาโดยใช้เข็มปักลงไปตามจุดของร่างกาย ซึ่งแพทย์จะต้องมีความเชี่ยวชาญ เพราะหากผิดพลาดเพียงนิดเดียวก็อาจเกิดปัญหาตามมาอย่างคาดไม่ถึง
ข้อดีของการฝังเข็ม
- กระตุ้นระบบประสาทให้หลั่งสารหลายชนิดในร่างกายออกมา ซึ่งสารส่วนใหญ่จะช่วยระงับอาการปวดและลดอาการอักเสบ
- แก้ไขการไหลเวียนของเลือดลมปราณที่ติดขัด ทำให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น และช่วยให้ระบบต่างๆ ของร่างกาย ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ
- คลายการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ ทำให้อาการปวดบรรเทาลงโดยไม่ต้องรับประทานยา
- ปรับสมดุลในร่างกายและกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง ซึ่งจะลดอาการเจ็บป่วยจากไข้หวัดและโรคเรื้อรังอื่นๆ
การกัวซา
การกัวซา เป็นการรักษาแบบบำบัดด้วยการขูดผิวหนัง โดยจะใช้เขาสัตว์ หินหรือหยกในการขูดเพื่อขับพิษออกจากร่างกาย
**สำหรับวิธีนี้หลังการรักษา ผิวหนังอาจมีรอยแดงคล้ำบ้าง แต่จะค่อยๆ จางหายไปเองภายใน 5-7 วันค่ะ**
ข้อดีของการกัวซา
- กระตุ้นการผลัดเซลล์ผิวเก่าพร้อมสร้างเซลล์ผิวใหม่ได้ดี
- ขยายรูขุมขนให้กว้าง ทำให้สารพิษถูกขับออกมาพร้อมกับเหงื่อได้ง่ายขึ้น
- บรรเทาอาการปวดเมื่อย ชาตามร่างกายและอาการปวดหัวตัวร้อน โดยเฉพาะคนที่เป็นไข้หวัด
- กระตุ้นการหมุนเวียนของโลหิตภายใต้ผิวหนัง ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ได้ดีขึ้น
- กระตุ้นให้ต่อมน้ำเหลืองทำงานมีประสิทธิภาพ ลดการผลิตน้ำมันส่วนเกินบนใบหน้า ทำให้ผิวหน้ามันน้อยลงและลดการเกิดสิว
- ฟื้นฟูระบบภูมิต้านทานโรคให้มีความแข็งแรง พร้อมขับโรคร้ายออกจากร่างกาย
การครอบแก้ว
การครอบแก้ว เป็นการใช้ระบบความร้อนหรือการดูดอากาศออกไป โดยจะนำแก้ว ถ้วย ซิลิโคน หรือกระบอกไม้ไผ่ มาครอบกดลงไปบนผิวจนผิวหนังถูกดูดเข้าไปในแก้ว ซึ่งหลังจากการครอบแก้ว จะมีเลือดมาคั่งและทำให้ผิวหนังมีสีแดงหรือม่วงคล้ำขึ้นคล้ายๆ วิธีการกัวซา แต่ไม่ต้องกังวลค่ะ เพราะประมาณ 5-7 วัน รอยคล้ำจะค่อยๆ จางหายไป
ข้อดีของการครอบแก้ว
- ช่วยกระตุ้นระบบไหลเวียนโลหิต ปรับการไหลของเลือดลมไม่ให้เกิดการอุดตัน
- กระตุ้นการไหลเวียนของระบบน้ำเหลือง เสริมสร้างภูมิคุ้มกันที่แข็งแรงและการตอบสนองต่อการอักเสบ
- ลดอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อในจุดที่ครอบแก้ว
- ลดการคั่งของเสีย และระบายความชื้นออกจากร่างกาย
- ช่วยปรับสมดุลร่างกาย ทำให้ร่างกายแข็งแรงและมีกำลังมากขึ้น
การนวดทุยหน่า
การนวดทุยหน่า เป็นการนวดตามศาสตร์ของแพทย์แผนจีน ไม่ได้เหมือนการนวดทั่วไปนะคะ เพราะจะใช้วิธีการกด การคลึง การถู การบีบ การดีด หรือการคลึงไปตามจุดต่าง ๆ ของเส้นลมปราณบนร่างกาย เพื่อให้เลือดลมไหลเวียนไปตามอวัยวะต่าง ๆ ได้ดีขึ้น
ข้อดีของการนวดทุยหน่า
- ทำให้ลมปราณและเลือดไหลเวียนดี ขับความเย็น ลดอาการปวด
- รักษาอาการบวม และเพิ่มภูมิต้านทานโรค
- บำรุงเส้นเอ็น จัดเส้นเอ็นให้เข้าที่และหล่อลื่นข้อต่อให้มีความแข็งแรงขึ้น
- ช่วยให้การทำงานของระบบต่างๆ ในร่างกายเกิดความสมดุล ได้แก่ ระบบการเคลื่อนไหว ระบบประสาท ระบบการไหลเวีย
- เลือดและน้ำเหลือง ระบบย่อยอาหาร ระบบต่อมไร้ท่อ ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบทางเดินหายใจ และระบบทางเดินปัสสาวะ
การรมยา
การรมยา คือ การนำสมุนไพรโกศจุฬาลัมพาหรืออ้ายเย่ มาปั้นเป็นก้อนหรือเป็นแท่งก่อนแล้ววางไปบนด้ามเข็มแล้วนำมาจุดไฟหรือจ่อไปตามตำแหน่งจุดฝังเข็ม เพื่อให้สรรพคุณยาวิ่งลงไปตามเส้นลมปราณของร่างกาย ซึ่งช่วยเพิ่มความอุ่นเข้าสู่เส้นลมปราณ กระบวนการรมยาจะขึ้นอยู่กับขนาดของกรวยโกฐและเวลาที่ใช้ โดยทั่วไปจะขึ้นกับโรคอาการ อายุของผู้ป่วย และตำแหน่งจุดที่จะใช้ การรมยาจะใช้เวลาประมาณ 10-20 นาทีค่ะ
ข้อดีของการรมยา
- ลดอาการปวดคอ หลัง เข่า
- กระตุ้นการไหลเวียนเลือด เช่น ประจำเดือนมากะปริดกะปรอยจากภาวะเลือดพร่อง
- ลดหรือขจัดเสมหะ แก้ไอ แก้หืดหอบ
- เพิ่มภูมิต้านทาน เช่น ไข้หวัดที่เกิดจากร่างกายอ่อนแอ
- ลดภาวะความเสื่อมของร่างกาย เช่น ลดเสื่อมสมรรถภาพในเพศชาย
การเปิดตำรับยาจีน
การเปิดตำรับยาจีน เป็นการรักษาโรคโดยใช้ยาจากตำรับยาจีน โดยแพทย์จะถามอาการของผู้ป่วยอย่างละเอียด จากนั้นจึงเลือกตัวยาที่มีคุณสมบัติในการรักษาอาการดังกล่าว ซึ่งอาจมีการใช้ยาหลายๆ ตัวที่มีสรรพคุณคล้ายกัน เพื่อเสริมฤทธิ์ยาให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยส่วนใหญ่ยาที่นำมาเข้าตำรับจะออกมาในรูปแบบของยาต้ม ยาแคปซูล ยาผง และยาเม็ดลูกกลอนค่ะ
ปัจจุบันแพทย์แผนจีน ได้รับความนิยมกันอย่างแพร่หลาย แม้ในการแพทย์ของไทยเอง ก็ได้มีการนำวิธีรักษาแบบนี้มาประยุกต์ใช้รักษาผู้ป่วยเช่นกัน รู้อย่างนี้แล้วลองรักษาด้วยแพทย์แผนจีนดูบ้าง ก็น่าจะเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่น่าสนใจนะคะ
