ทำไมถึงปวดเมื่อถูกแมงป่องต่อย

แมงป่องจะมีต่อมพิษ 2 ต่อมและเหล็กในที่ปลายสุดของหาง เพื่อเอาไว้ใช้ป้องกันตัวเอง แมงป่องแต่ละสายพันธุ์จะมีพิษหลายชนิดที่รุนแรงมากน้อยต่างกันไป เช่น พิษต่อระบบประสาท (Neurotoxins) หรือพิษต่อระบบเลือด (Hematotoxin) โดยสายพันธุ์ที่มีพิษรุนแรงมากอาจทำให้เสียชีวิตได้หากไม่ได้รับการปฐมพยาบาลหรือการรักษาอย่างทันท่วงที

วิธีปฐมพยาบาล

ผู้ที่มีสุขภาพดีส่วนใหญ่หากถูกแมงป่องต่อยแล้วมี อาการไม่รุนแรงก็มักฟื้นตัวได้เองภายใน 48 ชั่วโมง โดยไม่จำเป็นต้องรักษา แต่การปฐมพยาบาลอย่างถูกต้องจะช่วยบรรเทาอาการในเบื้องต้นได้ ซึ่งจำเป็นอย่างมากสำหรับกลุ่มเสี่ยงที่ควรรีบไปพบแพทย์อย่างผู้สูงอายุ เด็ก และผู้มีอาการรุนแรงหรืออาการแพ้หลังถูกแมงป่องต่อย โดยอาจปฏิบัติตามวิธีดังต่อไปนี้

  • ทำความสะอาดแผลและผิวหนังบริเวณรอบ ๆ ด้วยน้ำและสบู่อ่อน
  • ประคบเย็นด้วยเจลเย็นหรือถุงน้ำแข็งห่อผ้าขนหนู เพื่อลดอาการปวดบวมที่แผลและลดการแพร่กระจายของพิษ
  • ยกอวัยวะข้างที่มีแผลจากแมงป่องต่อยให้อยู่ในระดับเดียวกับหัวใจ เพื่อลดอาการปวดบวมและป้องกันพิษแมงป่องแพร่กระจายไปสู่ส่วนอื่น ๆ ในร่างกาย
  • งดรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำและเครื่องดื่มใด ๆ หากมีปัญหาในการกลืน
  • รับประทานยาแก้ปวดที่หาซื้อได้เองอย่างยาพาราเซตามอลหรือยาไอบูโพรเฟน เพื่อบรรเทาอาการปวดหรือความรู้สึกไม่สบายตัว โดยควรอ่านฉลากยาให้ละเอียดหรือปรึกษาเภสัชกรก่อนใช้ยาเสมอ

หากถึงมือแพทย์แล้ว ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงอาจได้รับยาระงับประสาทชนิดฉีดเข้าทางหลอดเลือด ยาต้านพิษแมงป่อง ยาแก้แพ้ ยาแก้ปวด รวมถึงยารักษาตามอาการที่แพทย์เห็นสมควร เพื่อรักษาอาการที่เกิดขึ้นและป้องกันภาวะแทรกซ้อนหรืออาการที่อาจรุนแรงยิ่งขึ้นได้

การป้องกันและกำจัดแมงป่อง

แมงป่อง สัตว์มีพิษแรงที่ปลายหาง และมักซุกตัวอยู่ตามรองเท้า ท่อน้ำ หลังตู้ ใต้กระถาม ซอกผนัง สำหรับวิธีป้องกัน วิธีไล่แมงป่องนั้นมีหลายวิธีดังนี้

  • ทำความสะอาดสวนในบ้านให้สะอาด โล่งโปร่งทุกซอกทุกมุม
  • ปิดทุกทางเข้าออกของแมงป่อง ตามรอยแยก ตามรอยแตกตามผนัง ร่องใต้ประตู รวมถึงอย่าเปิดประตูทิ้งไว้
  • ปิดท่อน้ำด้วยฝาตะแกรงที่มีช่องห่างน้อย หรืออาจใช้แผ่นไม้ แผ่นหินปิดก็ได้
  • วางน้ำมันหอมระเหยกลิ่นลาเวนเดอร์หรือกลิ่นซิตรัสในจุดเสี่ยง