ต่อมน้ำลายอักเสบ คือการติดเชื้อแบคทีเรียหรือเชื้อไวรัสซึ่งส่งผลต่อต่อมน้ำลายหรือท่อน้ำลาย การติดเชื้อทำให้การไหลของน้ำลายลดน้อยลง ซึ่งเกิดขึ้นเพราะท่อน้ำลายมีการอุดตันหรือมีการอักเสบ เรียกภาวะนี้ว่าต่อมน้ำลายอักเสบเรื้อรัง
อาการของโรค ต่อมน้ำลายอักเสบ มีดังนี้
- การรับรู้รสผิดปกติหรือมีรสชาติผิดปกติในปาก
- ไม่สามารถอ้าปากได้ตามปกติ
- รู้สึกเจ็บหรือรู้สึกไม่สบายปากเมื่อต้องอ้าปากหรือรับประทานอาหาร
- มีตุ่มหนองในปาก
- ปากแห้ง
- เจ็บปาก
- เจ็บบริเวณใบหน้า เจ็บใต้คาง
- มีอาการแดงบวมบริเวณกรามด้านหน้าใบหู ใต้กรามหรือใต้ปาก
- มีการบวมบริเวณใบหน้า หรือลำคอ ใต้คางบวม
- มีสัญญาของการติดเชื้อ เช่น มีไข้หรือหนาวสั่น
สาเหตุของต่อมน้ำลายอักเสบ
ต่อมน้ำลายอักเสบอาจเกิดจากการผลิตน้ำลายที่ลดลง เพราะน้ำลายเป็นตัวช่วยย่อยเศษอาหาร ช่วยทำให้ช่องปากสะอาด ช่วยกำจัดเชื้อแบคทีเรียและเศษอาหาร และยังช่วยควบคุมสมดุลของเชื้อแบคทีเรียชนิดที่ดีและไม่ดีในช่องปากด้วย เมื่อมีน้ำลายน้อยลงและมีเศษอาหารตกค้างก็อาจทำให้เกิดการติดเชื้อและการอักเสบของต่อมน้ำลายตามมาได้
การป้องกันต่อมน้ำลายอักเสบ
สาเหตุที่พบบ่อยของต่อมน้ำลายอักเสบมาจากการติดเชื้อแบคทีเรีย ดังนั้น การป้องกันภาวะนี้จึงเป็นการลดความเสี่ยงของการติดเชื้อ เช่น
- ดื่มน้ำให้มาก
- หมั่นรักษาสุขอนามัยช่องปากด้วยการแปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันเพื่อป้องกันการติดเชื้อแบคทีเรียบางชนิด
การรักษาโรคต่อมน้ำลายอักเสบ
นั้นขึ้นอยู่กับสาเหตุ ระดับความรุนแรงของอาการ และอาการร่วมที่เกิดขึ้น เช่น อาการบวม หรืออาการเจ็บปวด โดยแพทย์อาจใช้ยาปฏิชีวนะ หรือในบางรายที่มีอาการเรื้อรังหรือมีการติดเชื้อซ้ำซ้อน แพทย์จะต้องทำการรักษาด้วยการผ่าตัด
