ภาวะหัวใจห้องล่างรั่ว หรือ Ventricular Septal Defect (VSD) เป็นโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดที่พบได้บ่อยในเด็กแรกเกิด โดยเกิดจากความผิดปกติของผนังกั้นระหว่างหัวใจห้องล่างซ้ายและขวา ทำให้เลือดไหลเวียนผิดปกติ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ป่วยตั้งแต่วัยเด็กจนถึงวัยผู้ใหญ่

หัวใจรั่วแต่กำเนิดเกิดจากอะไร?

VSD เกิดจากความผิดปกติในระหว่างพัฒนาการของหัวใจในครรภ์มารดา ปัจจัยที่อาจเพิ่มความเสี่ยง ได้แก่

• พันธุกรรม: หากมีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด
• การติดเชื้อระหว่างตั้งครรภ์: เช่น หัดเยอรมันในช่วงไตรมาสแรก
• การใช้สารอันตราย: การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ หรือการใช้ยาบางชนิดที่มีผลต่อการพัฒนาของทารกในครรภ์
• โรคประจำตัวของมารดา: เช่น เบาหวานหรือโรคแพ้ภูมิตัวเอง (SLE)

VSD คืออะไรในทางการแพทย์?

VSD เป็นภาวะที่ผนังกั้นระหว่างหัวใจห้องล่าง (ventricular septum) มีรูรั่ว ทำให้เลือดที่มีออกซิเจนจากห้องล่างซ้ายไหลกลับไปยังห้องล่างขวา แทนที่จะถูกสูบฉีดออกไปยังร่างกาย ส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้น อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น หัวใจวาย ความดันในปอดสูง หรือภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ

VSD มีกี่ชนิด?

VSD สามารถแบ่งออกเป็น 4 ประเภทหลัก ตามตำแหน่งของรูรั่ว ได้แก่

1. Perimembranous VSD – เป็นประเภทที่พบมากที่สุด อยู่บริเวณผนังกั้นหัวใจส่วนบน
2. Muscular VSD – อยู่ที่ผนังกั้นหัวใจส่วนกล้ามเนื้อ มักมีขนาดเล็กและมีโอกาสปิดเองได้สูง
3. Inlet VSD – อยู่ใกล้ลิ้นหัวใจ อาจเกี่ยวข้องกับโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดชนิดอื่น
4. Outlet VSD – อยู่ใกล้กับหลอดเลือดใหญ่ของหัวใจ พบได้น้อยแต่มีแนวโน้มต้องผ่าตัดรักษา

VSD ปิดเองได้ไหม?

VSD บางประเภท โดยเฉพาะรูรั่วที่มีขนาดเล็ก (ต่ำกว่า 3 มม.) อาจปิดเองได้เมื่อเด็กเติบโตขึ้น โดยเฉพาะ Muscular VSD ซึ่งมักปิดเองภายใน 1-2 ปีแรกของชีวิต อย่างไรก็ตาม หากรูรั่วมีขนาดใหญ่ (มากกว่า 6 มม.) หรือมีอาการรุนแรง อาจต้องได้รับการรักษา

VSD รักษาอย่างไร?

แนวทางการรักษา VSD ขึ้นอยู่กับขนาดของรูรั่วและความรุนแรงของอาการ ได้แก่

1. เฝ้าสังเกตอาการ – หากรูรั่วมีขนาดเล็ก แพทย์อาจติดตามอาการเป็นระยะโดยไม่ต้องรักษา
2. การใช้ยา – ยาขับปัสสาวะช่วยลดภาระของหัวใจ หรือยา ACE inhibitors ช่วยลดความดันในหลอดเลือด
3. การปิดรูรั่วด้วยสายสวนหัวใจ – เหมาะสำหรับ VSD ที่ไม่ใหญ่มากและสามารถใช้เครื่องมือพิเศษปิดรูรั่วได้
4. การผ่าตัดหัวใจ – สำหรับ VSD ขนาดใหญ่หรือมีภาวะแทรกซ้อน แพทย์อาจทำการผ่าตัดปิดรูรั่วเพื่อป้องกันภาวะหัวใจล้มเหลว

ภาวะหัวใจห้องล่างรั่ว (VSD) เป็นโรคหัวใจพิการแต่กำเนิดที่เกิดจากความผิดปกติในระหว่างการพัฒนาของหัวใจในครรภ์ รูรั่วอาจมีขนาดเล็กและปิดเองได้ หรืออาจต้องได้รับการรักษาด้วยยา สายสวนหัวใจ หรือการผ่าตัด ขึ้นอยู่กับขนาดและตำแหน่งของ VSD หากพบอาการผิดปกติ เช่น เหนื่อยง่าย หายใจลำบาก หรือหัวใจเต้นผิดจังหวะ ควรรีบพบแพทย์เพื่อประเมินและวางแผนการรักษาอย่างเหมาะสม